Γενικοί στόχοι – Γενικά μαθησιακά αποτελέσματα

Η κύρια σκοπιμότητα του μαθήματος είναι η σύνδεση πολεοδομίας και αστικής ανάπτυξης (δυο από τις τρεις κύριες κατευθύνσεις το Τμήματος) σε σχέση με τη θεωρητική εμβάθυνση των ατόμων που ενδιαφέρονται είτε να εργαστούν άμεσα είτε να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο.

Πως εξειδικεύονται στις παρακάτω κατηγορίες

• Γνώσεις

Ο σχεδιασμός αστικών αναπλάσεων και η εφαρμογή στρατηγικών που αφορούν συγκεκριμένες αστικές προσκλήσεις σε σχέση με την αστική αναγέννηση και ανάπτυξη όπως παρουσιάζονται στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία και πρακτική. Οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση ζητημάτων σχετικών με τις έξυπνες/δημιουργικές πόλεις και marketing/branding πόλεων, καθώς και της αστικής φτώχειας, την ανάδειξη των αστικών οικονομιών, την κατοικία, τη βιώσιμη κινητικότητα, κ.ά. αποτελούν θέματα των διαλέξεων και του παιγνίου στρατηγικής. Οι φοιτητές καλούνται κατανοήσουν τον τρόπο ανάλυσης και αξιολόγησης των επιδράσεων των σχετικών στρατηγικών, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε εμπειρικό επίπεδο πλήρως.

• Δεξιότητες

Με το πέρας του μαθήματος, οι φοιτητές / φοιτήτριες κατανοούν τα βασικά χαρακτηριστικά του στρατηγικού σχεδιασμού και των στρατηγικών της ανάπλασης, της αναγέννησης και της ανάπτυξης των πόλεων και αναγνωρίζουν τις σύγχρονες τάσεις του τομέα.

• Ικανότητες

Με το πέρας του μαθήματος, οι φοιτητές / φοιτήτριες θα είναι σε θέση να κατανοήσουν τα κύρια θέματα που σχετίζονται με την αστική ανάπλαση και αναγέννηση, να χρησιμοποιήσουν πρακτικές , να είναι εξοικειωμένοι με τα θέματα της Ευρωπαϊκής Αστική Ατζέντας και τα εργαλεία σχεδιασμού (ΣΟΑΠ, ΟΧΕ, ΤΑΠΤΟΚ, ΒΑΑ) και να αντιλαμβάνονται τη σημασία των συμμετοχικών διαδικασιών.

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχει αποκτήσει ο φοιτητής/φοιτήτρια και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

Η αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών μέσω της ατομικής εργασίας, η προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης. Διοργανώνεται επίσης παίγνιο στρατηγικής για την καλύτερη κατανόηση των φάσεων της διαβούλευσης για ένα αστικό ζήτημα με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών. Κατά την παρουσίαση της περίπτωσης μελέτης στο παίγνιο στρατηγικής επιδιώκεται η παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών ή/και η λήψη αποφάσεων καθώς και η άσκηση κριτικής στο τέλος της κάθε παρουσίασης από τους διδάσκοντες, αλλά και από τους υπόλοιπους φοιτητές. Όλες οι παραπάνω ικανότητες αποτελούν στόχους της μαθησιακής διδασκαλίας και επιτρέπουν στους/ις φοιτητές/ριες να κατανοήσουν και να εμβαθύνουν στα θέματα αστικής ανάπλασης, αναγέννησης και ανάπτυξης, όπως και να αποκτήσουν εξειδικευμένες γνώσεις σε αντίστοιχα θέματα.

Το περιεχόμενο του μαθήματος προσαρμόζεται κάθε χρόνο στις τρέχουσες συνθήκες σε σχέση με τις αστικές πολιτικές. Τα θέματα μπορούν να ομαδοποιηθούν στις εξής ενότητες:

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΠΟΛΕΩΝ

• Οικονομίες συγκέντρωσης
• Προβλήματα μεγαλουπόλεων
• Από την αστική ανάπλαση στην αστική αναγέννηση

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΙΚΟΣΑΕΤΙΑ

• Η διεθνής και ευρωπαϊκή εμπειρία – URBAN, URBACT, Σύμφωνο του Άμστερνταμ, Habitat.
• Η ελληνική πραγματικότητα – το θεσμικό πλαίσιο
• Τα ρυθμιστικά σχέδια (Αθήνα, Θεσσαλονίκη)
• Τα στρατηγικά σχέδια (Λαμία, Βόλος)
• ΣΟΑΠ (Σχέδια Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης) – Αθήνα

EΡΓΑΛΕΙΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

• Χρηματοδότηση αστικής ανάπτυξης
• Συνεργασίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ)
• Jessica
• Νέα εργαλεία ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης (ΤΑΠΤΟΚ, ΟΧΕ)

MARKETING ΚΑΙ BRANDING ΠΟΛΕΩΝ

• Το marketing/branding των πόλεων ως στρατηγική και τακτική διαδικασία – Ανταγωνιστικότητα και αναγνωρισιμότητα πόλεων
• Στρατηγικά Σχέδια Μάρκετινγκ Πόλεων (Λάρισα, Κοζάνη)

ΣΎΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

• Νέες στρατηγικές στην ανάπτυξη των πόλεων: Η δημιουργική πόλη – H έξυπνη πόλη
• Νέες μέθοδοι συμβολής στο στρατηγικό πολεοδομικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη: Αξιολόγηση ποιότητας ζωής στην πόλη (δόμηση σύνθετων δεικτών)
• Περιβαλλοντικός σχεδιασμός πόλεων, Αστικός μεταβολισμός
• Η ‘ποπ’ πολεοδομία

Προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης

Ο τρόπος αξιολόγησης των φοιτητών στα μαθήματα συνδέεται με τα μαθησιακά αποτελέσματα. Η γραπτή εργασία, η εισήγηση, η συμμετοχή στο παίγνιο, στις συζητήσεις μετά το πέρας κάθε εισήγησης και η γενικότερη παρουσία στο μάθημα του κάθε φοιτητή/ριας αξιολογούνται από τους υπεύθυνους διδάσκοντες προκειμένου να καταστεί σαφές σε τι επίπεδο αφομοιώθηκαν τα μαθησιακά αποτελέσματα.

Δεν υπάρχει διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας. Ο συνολικός βαθμός προκύπτει διαφανώς ως συνάρτηση των επιμέρους βαθμών στο γραπτό κείμενο, στην προφορική εισήγηση, στη συμμετοχή στις συζητήσεις και στην παρουσία στο μάθημα, με ποσοστά που ανακοινώνονται στο περίγραμμα του μαθήματος με την έναρξη του εξαμήνου. Η βαθμολογία δημοσιοποιείται αναλυτικά στο τέλος του εξαμήνου. Οι ενδιάμεσες αξιολογήσεις είναι στη διάθεση των φοιτητών, εφόσον ζητηθούν.

• 1. ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ε., ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ, Α., ΚΑΥΚΑΛΑΣ, Γ., ΠΙΤΣΙΑΒΑ-ΛΑΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ, Μ. (2007/2014) Πόλη και Πολεοδομικές Πρακτικές: Για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, Αθήνα: Kριτική. Κεφάλαια 3, 4, 10, 11, 12, 13 και 17.
• 2. ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Α. (1984/2007), Πολεοδομικός Σχεδιασμός: Για Μία Βιώσιμη Ανάπτυξη του Χώρου (Αθήνα: Συμμετρία). Κεφάλαια 4, 7, 12, 21 και 24.
• 3. ΔΕΦΝΕΡ, Α. (2012α) ‘Η ‘ποπ’ πολεοδομία: ένα βήμα προς την απόκλιση ή προς τη σύγκλιση των επιστημών;’, στα Πρακτικά του 3ου Συνεδρίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Βόλος: ΤΜΧΠΠΑ,. [CD-ROM]
• 4. ΔΕΦΝΕΡ, Α. (2012β) ‘Η σημασία του αθλητισμού στην αστική ανασυγκρότηση και ο ρόλος του μεγέθους (των γεγονότων, των πόλεων και των γηπέδων) και του ποδοσφαίρου’, στα Πρακτικά του 3ου Συνεδρίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Βόλος: ΤΜΧΠΠΑ. [CD-ROM]
• 5. ΔΕΦΝΕΡ, Α. ΚΑΙ ΜΕΤΑΞΑΣ, Θ. (2006) ‘Ταυτότητα, Εικόνα και Μάρκετινγκ των Πόλεων: Η Περίπτωση της Νέας Ιωνίας στο Νομό Μαγνησίας’ στο Κοκκώσης, Χ. και Φώτης, Γ. (επιμ.) Περιφερειακή Επιστήμη και Πολιτική: Ελλάδα και Βαλκάνια. 7ο Εθνικό Συνέδριο του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Εταιρείας Περιφερειακής Επιστήμης, Αθήνα: Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης, σελίδες 143-165.
• 6. GEHL, J. (1971/2013) Η Ζωή Ανάμεσα στα Κτήρια: Χρησιμοποιώντας το Δημόσιο Χώρο, Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.
• 7. GEHL, J. (2010/2013) Ανθρώπινες Πόλεις, Αθήνα: MBike Events & Digital.
• 8. HALL, T (1998/2005) Αστική Γεωγραφία, Αθήνα: Κριτική. Κεφάλαια 4, 6, 7, 8 και 9.
• 9. KNOX, P., PINCH, S. (1982/2009) Κοινωνική Γεωγραφία των Πόλεων, Αθήνα: Σαββάλας. [κεφάλαια 2, 4.2.2.1, 5, 6.2.5.1, 7, 9, 10, 13 (κυρίως 13.3.2), 14.2]
• 10. ΟΙΚΟΝOΜΟΥ Δ. και ΠΕΤΡAΚΟΣ Γ. (επ.) (1999/2005) Η Ανάπτυξη των Ελληνικών Πόλεων: Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις Αστικής Ανάλυσης και Πολιτικής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας/ Gutenberg, Βόλος/ Αθήνα. [κείμενα Γοσποδίνη, Δέφνερ, Κοκκώση, Οικονόμου , Οικονόμου & Πετράκου, Πετράκου & Οικονόμου]
• 11. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ., ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ, Γ., ΣΕΡΡΑΟΣ, Κ. (επιμ.) (2004) Πόλη και Χώρος από τον 21ο στον 21ο Αιώνα: Τιμητικός Τόμος για τον Καθηγητή Αθανάσιο Ι. Αραβαντινό, Αθήνα/ Βόλος: ΕΜΠ/ ΤΜΧΠΠΑ/ ΣΕΠΟΧ.
• 12. STEVENSON, D. (2003/2007) Πόλεις και Αστικοί Πολιτισμοί (Αθήνα: Κριτική). [κεφ. 2: Τοπία της σκιάς και της κάπνας, κεφ. 3: Οι πόλεις της διαφοράς, κεφ.4: Νόημα και μνήμη, κεφ. 5: Σχεδιάζοντας την πόλη].
• 13. ΤΜΧΠΠΑ (2009) 25 Κείμενα για το Σχεδιασμό και την Ανάπτυξη του Χώρου: Συλλογικός Τόμος για τα 20 Χρόνια Λειτουργίας του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος.
• 14. Ψαθά, Ε., Δέφνερ, Α. (2012) Ο πολεοδομικός σχεδιασμός υπό το πρίσμα της ποιότητας της αστικής ζωής, Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας. (CD-ROM)
• Journal of Urban Regeneration & Renewal. , Annales de la Recherche Urbaine, Cities, City,European Urban and Regional Studies, International Journal of Urban & Regional Research, Journal of Urban Affairs, Planum. The Journal of Urbanism.Town Planning Review, Urban Affairs Review (πρώην U.A. Quarterly), Urban Policy and Research, Urban Studies, Urbanismes et Architecture (πρώην Urbanisme).