1. Γενικοί στόχοι – Γενικά μαθησιακά αποτελέσματα

 Το μάθημα αποτελεί συνέχεια των μαθημάτων που έχουν σαν αντικείμενο τον πολεοδομικό σχεδιασμό στο επίπεδο του φυσικού σχεδιασμού. Το βασικό αντικείμενο εστιάζεται στην πρακτική εφαρμογή των  πολεο­δομικών μελετών (πολεοδομικών σχεδίων εφαρμογής) και ειδικότερα, στους τρόπους απόκτησης και εξασφάλισης των κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων και γενικότερα στο σύνολο των χωρικών διευθετήσεων που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του σχεδίου..

Το μάθημα διαρθρώνεται σε σειρά διαλέξεων θεωρητικού περιεχομένου και σε ασκήσεις πρακτικών εφαρμογών. Οι ασκήσεις περιλαμβάνουν δύο κύριες ασκήσεις (Πράξεων Αναλογισμού και Πράξεων Εφαρμογής αντιστοίχως) και μερικές ειδικών θεμάτων. Σκοπός  των ασκήσεων αυτών είναι η απόκτηση ακόμη περισσότερων γνώσεων πάνω σε θέματα πολεοδομικών μελετών επέκτασης – αναθεώρησης, μέσω απτών παραδειγμάτων.

Πως εξειδικεύονται στις παρακάτω κατηγορίες

• Δεξιότητες

Η επιτυχής ολοκλήρωση του μαθήματος προϋποθέτει ότι οι φοιτητές έχουν ήδη αποκτήσει τις πρακτικές γνώσεις και συναφείς δεξιότητες που απαιτούνται για την εφαρμογή στην πράξη των πολεοδομικών μελετών επέκτασης – αναθεώρησης, που διδάσκονται στα προηγούμενα μαθήματα Πολεοδομίας.

• Ικανότητες

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές διαθέτουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, την ικανότητα επίλυσης σοβαρών ιδιοκτησιακών και άλλων προβλημάτων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του εκάστοτε σχεδίου. Παράλληλα, αποκτούν γνώσεις για τις βασικές νομικές και οικονομικές έννοιες που συνδέονται με την ιδιοκτησία καθώς και τις κοινωνικές και διοικητικές διαδικασίες που την επηρεάζουν και τελικά την διαμορφώνουν.

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχει αποκτήσει ο φοιτητής/φοιτήτρια και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

1. Δυνατότητα αναζήτησης, ανάλυσης και σύνθεσης δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών.
2. Δυνατότητα προσαρμογής σε νέες καταστάσεις.
3. Προσαρμοστικότητα στην πραγματοποίηση / εκτέλεση ομαδικών στόχων και εργασιών.
4. Σεβασμός στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
5. Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
6. Αποτελεσματικότητα στην υλοποίηση του πολεοδομικού σχεδιασμού, μέσω της εκπόνησης των πράξεων εφαρμογής και αναλογισμού.

Άξονες Ανάπτυξης του μαθήματος :

1. Εισαγωγή, περιγραφή απαιτήσεων και ανασκόπηση των εννοιών εφαρμογών πολεοδομικού σχεδιασμού και της σχετικής νομοθεσίας.
2. Αρτιότητα – κατάτμηση – οικοδομησιμότητα, όροι και κανονισμοί δόμησης, τακτοποίηση οικοπέδων, πράξεις τακτοποίησης και αναλογισμού υποχρεώσεων ιδιοκτησίας.
3. Κοινόχρηστοι – κοινωφελείς χώροι στον χωρικό σχεδιασμό. Έννοια της ιδιοκτησίας– Προσβολή της ιδιοκτησίας. Επεξήγηση νομικών εννοιών: Γεωτεμάχιο, τίτλοι ιδιοκτησίας, υποθηκοφυλακείο, κτηματολόγιο κ.λπ. Η απαλλοτρίωση στην Ε.Ε. και στην Ελλάδα.
4. Εισαγωγή στις Πράξεις Αναλογισμού και στις Πράξεις Εφαρμογής. Νομική και διοικητική έννοια Πράξεων Τακτοποίησης, Αναλογισμού και Αποζημίωσης.
5. Ανάδειξη των κρίσιμων θεμάτων σχετικά με τη νομιμότητα των Πράξεων Τακτοποίησης, Αναλογισμού και Αποζημίωσης και των Πράξεων Εφαρμογής μέσω της παρουσίασης Μελέτης Περίπτωσης (case study).
6. Το σύστημα εκπόνησης μελετών χωρικού σχεδιασμού στην Ελλάδα, τροποποιήσεις σχεδίων, μελέτες πολεοδομικών εφαρμογών – προδιαγραφές – εξελίξεις.
7. Η δομή και τα κεφάλαια της Πράξης Εφαρμογής – Το Γ’ κεφάλαιο. Οι εισφορές σε γη και χρήμα. Παρουσίαση μελέτης περίπτωσης (case study).
8. Προϋποθέσεις διόρθωσης και ολικής ή μερικής ανάκλησης πράξεων εφαρμογής κατά τη νομοθεσία και νομολογία – Παρουσίαση μελέτης περίπτωσης  (case study).
9. Η εθνική και ευρωπαϊκή νομολογία για τις απαλλοτριώσεις. Ασκήσεις – θέματα ειδικών περιπτώσεων.
10. Ο ρόλος και οι αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδιασμού.
11. Ο θεσμός του Κτηματολογίου – Σχέση του κτηματολογίου με τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την εφαρμογή του.
12. Η ενοποιημένη έγκριση του «σχεδίου πόλεως» και της πράξης εφαρμογής με  τη θεσμοθέτηση του πολεοδομικού σχεδίου εφαρμογής από τον  ν. 4447/2016 (άρθρο 10) και το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο.

Η αξιολόγηση των φοιτητών εξαρτάται από το  εάν οι φοιτητές έχουν αποκτήσει μία σαφή και πρακτική αντίληψη για το ρόλο του πολεοδομικού σχεδιασμού στα ζητήματα της διαχείρισης του χώρου και της προστασίας περιβάλλοντος. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στην ικανότητα επίλυσης πρακτικών ζητημάτων και προβλημάτων. Οι φοιτητές γνωρίζουν τον τρόπο και τη μέθοδο αξιολόγησης, γεγονός που διασφαλίζει την αντικειμενικότητα και ισότιμη μεταχείριση.

• Αραβαντινός Α. 1997. Πολεοδομικός Σχεδιασμός. ΕΜΠ, Αθήνα.
• Ρωμαλιάδης Α. 1987. Εφαρμογή των Σχεδίων Πόλεων. Ποταμίτης Press, Αθήνα.
• ΥΧΟΠ 1983. Προδιαγραφές πολεοδομικής μελέτης επέκτασης-αναθεώρησης. Αθήνα.
• Χριστοφιλόπουλος Δ. 2007. Πράξη Εφαρμογής Πολεοδομικής Μελέτης. Π. Ν. Σάκκουλας, Αθήνα.
• Παναγιωτόπουλος Ε., Καριώτης Γ. 2011. Πράξεις Εφαρμογής, Εκδόσεις ΔΙΣΙΓΜΑ.
• Χορομίδης Κ. 2007. Ζητήματα προστασίας της ιδιοκτησίας και αναγκαστικής απαλλοτρίωσης κατά το Σύνταγμα, την ΕΣΔΑ και το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο. ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ, Α. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα - Κομοτηνή, 2007.
• Γεωργιάδης Α. 2010. Εμπράγματο δίκαιο, 2η έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη.
• Λεμπέση – Μπούτου Ελ. 2014. Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, Εκδόσεις Δομική Ενημέρωση.
• Μάρα Σ. 2018. Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, Εκδόσεις Δεδεμάδη.